Jak stworzyć ogród przyjazny pszczołom i zapylaczom?
Zapylacze – pszczoły miodne, trzmiele, dzikie pszczoły, motyle i muchówki – odpowiadają za zapylenie znacznej części roślin jadalnych i dzikich. Ogród dla pszczół to nie tylko dekoracja: to realne wsparcie bioróżnorodności i większe plony. Znajdziesz tu kompletny plan działania – od zasad projektowania przez dobór roślin po infrastrukturę, wodę i pielęgnację bez chemii.
Zasady projektowania ogrodu dla zapylaczy: Sześć filarów
- Ciągłość kwitnienia: planuj rośliny wczesnowiosenne, letnie i jesienne, aby nie było "dziur" w pożytku.
- Różnorodność gatunkowa: minimum 20 gatunków nawet w małym ogrodzie; miks kwiatów płaskich i rurkowatych.
- Sadzenie w łanach: grupy 1–3 m² ułatwiają zapylaczom odnajdywanie pożywienia.
- Warstwowość nasadzeń: drzewa → krzewy → byliny i jednoroczne → runo lub łąka.
- Woda i schronienie: poidełko, suche łodygi, martwe drewno oraz piaszczyste "oczka".
- Zero chemii na kwiatach: jeśli zabiegi są konieczne – tylko po zmierzchu i zgodnie z etykietą.
Kalendarz kwitnienia w polskich warunkach
Drzewa i krzewy miododajne
| Miesiące | Gatunek | Uwagi |
|---|---|---|
| III–IV | Leszczyna, wierzby | Kluczowe na start sezonu. |
| IV–V | Klon, śliwy/wiśnie/czereśnie | Obfity pyłek i nektar. |
| V–VI | Głóg, robinia*, kasztanowiec | Robinia miodna; sadzić rozważnie. |
| VI–VII | Lipa, świdośliwa | Lipa to letni klasyk pszczelarski. |
| VII–IX | Budleja, kruszyna, jeżyny | Budleja przyciąga motyle. |
*Robinia pseudoacacia – w części siedlisk uznawana jest za inwazyjną.
Byliny, jednoroczne i dwuletnie
| Miesiące | Gatunek | Typ |
|---|---|---|
| III–V | Krokusy, miodunka, sasanka | Byliny |
| V–VII | Chaber bławatek, szałwia, kocimiętka | Jednoroczne/Byliny |
| VII–IX | Jeżówka, lawenda, pysznogłówka, słonecznik | Byliny/Jednoroczne |
| IX–X | Astry (Marcinki), rozchodnik okazały | Byliny |
Infrastruktura dla zapylaczy
- Domki dla murarek: Pęczki trzciny lub nawiercone kłody (otwory 6-8 mm) w suchym, osłoniętym miejscu.
- Schronienie dla trzmieli: Zakopane w ziemi doniczki z sianem i mchem, przykryte daszkiem.
- Piaszczyste oczka: Niewielki, nasłoneczniony fragment odsłoniętej, ubitej ziemi dla pszczół ziemnych.
- Poidełko: Płytkie naczynie z wodą i kamieniami lub keramzytem, aby owady się nie topiły.
Podsumowanie
Stworzenie ogrodu przyjaznego pszczołom to proces, który przynosi ogromną satysfakcję. Obserwowanie rosnącej liczby zapylaczy, brzęczenia i życia w ogrodzie to najlepsza nagroda za włożony wysiłek. Każdy, nawet najmniejszy kawałek zieleni, może stać się ważnym punktem na mapie bioróżnorodności.
